Xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir
androloq.az
Cinsi yolla yoluxan xəstəliklərdən biri də urogenital xlamidiozdur. Xəstəliyin törədicisi xlamidiya traxomatis adlanan mikroorqanizim, sidik – cinsiyyət yollarının divarını örtən hüceyrələrin, sperm hüceyrələrinin daxilində yaşamaqla bu hüceyrələrin zədələnməsinə və tələf olmasına səbəb olur. Xlamidiya traxomatis həm bakteriyalara həm də viruslara xas əlamətləri özündə birləşdirərək onlar arasında keçid mövqe tutur.Yalnız canlı mühitdə yəni, hüceyrədaxili və hüceyrəarası mühitdə yaşamaq xüsusiyyətinə malikdir. Hətta süni yaradılmış qidalı mühitlərdə də yaşama qbiliyyətini saxlaya bilmir. Sadə yolla, yəni iki yerə bölünməklə çoxalır və insan hüceyrəsinin dağılmasına səbəb olur. Hüceyrə dağıldıqda isə içərisindən çıxan çox miqdarda xlamidiyalar yenidən cox sayda sağlam insan hüceyrələri tərəfindən adsorbsiya olunaraq ( udularaq ) onların da yoluxmasına səbəb olur. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
Xlamidiya necə yoluxur?
androloq.az
Xəstəlik əsasən cinsi yolla yoluxur. Az hallarda isə xəstə anadan doğuş zamanı uşağa, bəzən xəstənin çirklənmiş paltarı, hamam – tualet, yataq ləvazimatları, tibbi alətlər vasitəsilə keçməsi də müşahidə edilir. Xəstəliyin əsas daşıyıcısı aktiv cinsi həyat tərzi keçirən, cinsi partnyorlarını tez-tez dəyişən insanlardır. Hər il yer üzündə təqribən 80 mln-a qədər insan xlamidiyaya yoluxur. Çox tez – tez hallarda xlamidiya digər cinsi yolla yoluxan xəstəliklərlə ( CYYX ) yanaşı aşkarlanır. Bu isə xəstəliyin əlamətlərinin dəyişməsinə səbəb olur ki, nəticədə də diaqnostika və müalicə prosesi çətinləşir, mürəkkəbləşir. Təqribən 50 % – ə qədər hallarda xlamidiya, qonorreya və trixomonazla yanaşı qarışıq infeksiya şəklində aşkarlanır.
Törədicinin orqanizmə düşdükdən sonra xəstəlik əlamətlərinin təzahür edənə qədər kecən vaxt inkubasion dövr adlanır və xlamidiyada 2 – 3 həftədir.
Xlamidiyanın əlamətləri nədir ?
Urogenital xlamidiozlu kişilərdə sidik kanalından müşaiyət olunan axıntı qonorreyada olduğu kimi ağ – sarımtıl irinli olmur. Daha az irinli və nisbətən şəffaf və selikli olur. Əsasən səhərlər, sidik ifrazından əvəl sidik kanalını sıxdıqda yaxud sıxmadıqda belə azacıq yapışqanlıq kimi də özünü göstərə bilir. Sidik ifrazı zamanı ağrı, yandırma qonorreya və urogenital trixomoniazdan fərqli olaraq daha az nəzərə çarpır. Kanalda sanki qarışqa gəzir kimi hissiyyatın olmasına isə çox rast gəlinir.
androloq.az
Qadınlarda xlamidioz əksər hallarda heç bir əlamətsiz, yaxud xəstənin özünü şübhələndirməyəcək dərəcədə zəif kliniki əlamətlərlə keçir. Ona görə də qadınlarda əsasən təsadüfi müayinə zamanı aşkarlanır. Məhz bu səbəbdən də qadınlarda xlamidiyanın ağırlaşmalarına daha çox rast gəlinir. Bunlardan ən geniş yayılanları hər iki, yaxud bir uşaqlıq borusunun bağlanması, qadın sonsuzluğu, boru hamiləliyi, hamiləliyin inkişafdan qalması, döldə yarana biləcək qüsurlar, ümumi çanaq orqanlarının müalicəyə çətin tabe olan iltihabı prosesidir. Lakin bir sıra hallarda həm kişilərdə həm də qadınlarda aşkar kliniki əlamətlərlə – sidik kanalından və qadın cinsiyyət yollarından irinli axıntı, ağrı, yandırma, qaşınma, qadın cinsiyyət yollarında qızartı, eroziya, qarının aşağısında ağrılar və s. kimi əlamətlərlə özünü biruzə verir. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
Belə bir araşdırmaya da rast gəlirik ki, kişilərin təqribən 4 – 6 % – ə qədərində xlamidiya kəskin uretrit şəklində sidik kanalından axıntı, 25 % – də yarımkəskin – nisbətən az nəzərəçarpan əlamətlərlə, 70 % – ə qədər hallarda isə xəstəni narahat etməyəcək cüzi əlamətlərlə kecir. Lakin müxtəlif provakasiyaedici faktorların təsirindən – soyuqdəymə, spirtli içki qəbulu, intensiv cinsi həyat tərzinə keçmək gizli gedən xlamidiyanın aktivləşməsinə və aydın əlamətlərlə özünü göstərməsinə səbəb ola bilir.
Xlamidiyanın fəsadları
Xlamidiya uzun müddət müalicə olunmazsa yaxud düzgün müalicə olunmazsa prostat vəzini və xayaları, xaya artımlarını zədələyir. Bu hal müvafiq olaraq prostatit, orxit, epididimit adlanır. Prostatit, orxit, epididimit izolə olunmuş formada ayrı ayrılıqda və eyni vaxtda yarana bilər. Bütün bu əlamətlərin inkişafı ilə xəstədə cinsi zəiflik, xayalarda, qasıq nahiyyəsində, aralıq nahiyyədə və.s ağrı da yaranır. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
androloq.az
Kişilərdə xlamidiyanın ağırlaşmaları içərisində eididimiti xüsusilə vurğulamaq lazımdır. Epididimit, xaya artımı adlandırdığımız, xayaya bitişik olub və toxumdaşıyıcı axacaq başlayan hissənin iltihabıdır. Xyalarda hazırlanan sperm kütləsi məhz xaya artımlarına toplanaraq, rezervləşir, yetişir və formalaşır. Ona görə də gələcəkdə ata olmağı planlaşdıran epididimit keçirmiş xəstələrin böyük əksəriyəti arzusuna çata bilmir. Çünki keçirilmiş epididimitdən sonra iltihabı prosesin yeri çapıqlaşdığından epididimit keçirilmiş tərəfdə toxumçıxarıcı axacaqda və daha mikroskopik kanalcıqlarda tıxanma olur. Beləliklə də xayada əmələ gəlmiş spermatozoidlər xaya artımında depolaşa bilmir. Hətta depolaşma mümkün olsa belə burada onların yetişmə və formalaşma prosesi mümkün olmur. Başqa bir halda isə əgər xaya artımında keçiricilik tam pozulubsa, o tərəfdə əmələ gələn spermatozoidlər eyakulyasiya zamanı xaricə çıxmayacaq. Xricə çıxan eyakulyatda yalnız sağlam tərəfdən gələn sperm kütləsi olacaq. Bu isə öz növbəsində hamilə qalmaq şansını 50 % azaldır. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
Əgər keçirilmiş epididimit ikitərəfli olarsa gələcəkdə sperm göstəricilərinin hətta sıfır olması ( azoospermiya ) ehtimalı da var. Digər rast gəlinən ağırlaşmalardan prostatit, prostat vəzin kistası, atoniyası (prostat vəzin əzələvi hissəsinin tonusdan düşməsi ilə əlaqədar olaraq prostat vəzin şirəsi daimi olaraq axır ), çox qısa müddətdə inkişaf edən cinsi zəiflik, prostat vəzin sklerozu ( iltihabı prosesdən sonra ölçülərinin kiçilməsi, bərkiməsi, büzüşməsi və nisbətən sıxlaşması) və son nəticədə sonsuzluq adlanan və müalicəyə çox çətin tabe olan vəziyyəti göstərmək olar. Xlamidiozlu kişilərin 60 – 70 % – də, uzun müddət xəstəlik müalicə olunmayan hallarda isə 90 – 95 % – ə qədərində sperm göstəriciləri cox ciddi şəkildə zəifləyir, bəzən isə sfıra düşür. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
Xlamidiyanın müayinəsi, diaqnostika
androloq.az
Anamnestik ( sorgu ) məlumatları və bütün klinik əlamətlərinə görə xlamidiyanı xatırladan halın olması belə, həkimə əsas vermir ki, heç bir lobarator müayinə aparılmadan və xlamidiyanin olub – olmaması təstiqlənmədən müalicəyə başlasın. Çünki düzgün aparılmayan müalicə zamanı xlamidiya törədiciləri müalicəyə daha çətin tabe olan davamlı formaya keçirlər. Urogenital xlamidiozun ən dəqiq diaqnostikası sidik kanalından götürülmüş sıyrıntının PZR ( polimeraz zəncirvari reaksiya ) metodu ilə müayinəsidir. Pasient səhər sidik ifrazından əvvəl, yaxud gün ərzində axırıncı sidik ifrazından ən azı 3 saat vaxt keçdikdən sonra gəlməlidir. Müayinənin cavabı adətən bir sutka ərzində hazır olur.
Xlamidiyanın müalicəsi
Müalicə xlamidiya əleyhinə və immuniteti gücləndirən dərman preparatlarının effektiv dozada və kombinasiyada təyin olunmasından ibarətdir.Həmçinin müəyyən qıcıqlandırıcı qidalardan, spirtli içki və.s imtina etmək, müalicə ərəfəsində cinsi həyat yaşamamaq məsləhət görülür.
androloq.az
Çox vacib məqam ondan ibarətdir ki, cinsi partnyorun müalicəsi eyni vaxtda aparılmalıdır.
Urogenital xlamidiozun kifayət qədər ciddi fəsadları olduğundan sizin bu xəstəliyə yoluxmamağınız üçün lazımı biliklərimizi bülüşərək həm sizin həm də cinsi partnyorunuzun sağlamlığının qorunmasında sizə kömək etmək istədik. Xlamidiozun yuxarıda sadalanan əlamətlərinin hər hansı birini nə vaxtsa özünüzdə, cinsi partnyorunuzda hiss etsəniz yaxud sizə yaxın bir dost özündə olan əlamətləri sizə danışarkən xlamidiozdan şübhələnsəz, bu halda ona həkimə müraciət etmək lazım olduğunu israrla bildirin. ( xlamidiya traxomatis, xlamidiya nədir )
Xlamidiyadan necə qorunmalı
androloq.az
Xlamidiyaya yoluxmaq istəmirsinizsə təsadüfi cinsi əlaqədən çəkinmək və mütləq qoruyucudan istifadə etmək vacibdir. Həmçinin şəxsi gigiyena qaydalarına ciddi əməl etmək lazımdır.
Genital herpes virusu haqqında : http://androloq.az/genital-herpes-xesteliyi-cinsi-orqanlarda-sepkiler-cinsi-xestelikler/
Trixomonada haqqında : http://androloq.az/urogenital-trixomoniaz-trixomonada-cinsi-xestelikler-uroloq-androloq/
Qardnarella nədir : http://androloq.az/qardnerellyoz-qardnarella-bakterial-vaginoz-cinsi-yolla-yoluxan-xestelikler/
Qonoreya nədir : http://androloq.az/qonoreya-triplit-cinsi-yolla-yoluxan-xestelikler-uroloq-androloq/
